Aan de slag
Programmatisch werken
Onze ambities zijn fors. Dat weten we. Om ze waar te maken, moeten we er tijd en aandacht voor vrijmaken, én er resultaatgericht mee aan de slag gaan. Dat doen we door te werken met programma’s.
Elk thema waarover je in het vorige hoofdstuk las, komt terug in één of meerdere programma’s. En we formuleren voor elk programma concrete taken en doelen, die samenhangen met de tien kwaliteitsdomeinen waar we de afgelopen jaren ook aan gewerkt hebben. Zo zorgen we dat we de koers die we ingezet hebben, ook vasthouden. We werken met wisselende teams en subgroepen, en met deelnemers van binnen en buiten de organisatie, aan de verschillende programma’s. Op die manier benutten we de wijsheid van zo veel mogelijk verschillende mensen en versterken we de onderlinge verbindingen. Onze scholen gaan natuurlijk ook zelfstandig aan de slag met de thema’s. Zij vertalen die naar ontwikkelingen die ze in hun eigen school willen zien. Hebben meerdere scholen eenzelfde vraagstuk, dan gaan we daar als ondersteunende dienst en scholen samen mee aan de slag. Daardoor weten we zeker dat de ondersteunende dienst blijft aansluiten bij wat scholen nodig hebben om de volgende stappen te zetten.
De komende tijd maken we samen de gedetailleerde plannen voor de programma’s. Daarin zie je ook per programma de planning, hoe we iedereen erbij betrekken, hoe we besluiten nemen, en hoe en wanneer we toetsen of we nog de goede dingen doen, en die ook goed doen.
Hóp, naar buiten
Nog meer samenwerken met partners en onze omgeving. Dat gaan we doen. Allereerst met de scholen in de achttien samenwerkingsverbanden waar we onderdeel van zijn. Dáár willen we immers samen inclusiever onderwijs vormgeven voor alle leerlingen. We zetten onze expertise ook buiten onze schoolmuren in en ontwikkelen samen met andere scholen nieuwe wegen om te leren.
En het blijft niet bij de samenwerkingsverbanden. Een bekend gezegde luidt: it takes a village to raise a child, de hele gemeenschap komt eraan te pas. Dat betekent ook dat we met positieve energie nog meer de samenwerking zoeken met leerlingen, ouders, buurtbewoners, bedrijven, overheden, welzijns- en zorgorganisaties, voorschoolse opvang, vervolgonderwijs en werkgevers. In al onze ontmoetingen zijn we uitnodigend, actief en optimistisch.
Professional voorop
We zetten de professional voorop, met collega's, school en onze organisatie als hulp. Docenten, ondersteuners en schoolleiders staan het dichtst bij de leerling. Zij lopen daarom voorop. Ze vormen een sterk team met leerlingen en ouders, betrekken de buurt bij het onderwijs, en werken samen met scholen, bedrijven en andere organisaties. Dat kan niet zonder dat we ook de vraag stellen: hoe kunnen we je helpen?
Doen wat nodig is om ervoor te zorgen dat onze scholen écht verder kunnen komen. Dat is de rol van bestuur, directie en de ondersteunende dienst. We zorgen dat onze professionals genoeg in huis hebben om hun werk uitstekend te kunnen doen en we zorgen voor een stimulerende werk- en leeromgeving die hen helpt om te groeien, en die de vrijheid geeft om te leren en te ontdekken.
Randvoorwaarden en organisatie op orde Eerder las je al dat de krapte op de arbeidsmarkt ook de komende tijd een grote uitdaging vormt. Daar moeten we iets mee, willen we onze ambities waarmaken. Ook – en misschien wel juist – in moeilijke periodes zoals een pandemie. We hebben immers voldoende menskracht nodig om daadwerkelijk de ruimte te hebben om hiermee aan de slag te gaan. Wij zorgen samen met anderen voor voldoende goed gekwalificeerd personeel, en voor andere randvoorwaarden, zoals goede huisvesting. En daarvoor bewandelen we als het nodig is innovatieve wegen.
Doen, doen, (pauze), doen
Een missie op papier is mooi, het is zelfs een prachtig begin. Maar alleen als je concreet stappen zet, haal je ook je doelen. Dat betekent: doen, doen, doen. En in veel gevallen: dat we onszelf trainen in nieuw gedrag. Bijvoorbeeld in het nog meer toepassen van wetenschappelijke inzichten in ons onderwijs, in het beginnen van nieuwe samenwerkingen, en in het écht gelijkwaardig aan de slag gaan met ouders en leerlingen. En in het laten zien van al die activiteiten in onze organisatie en aan de buitenwereld.
Soms zitten oude patronen en groeven ons in de weg. En ja, de agenda is al tot de nok toe gevuld. Groot denken en klein handelen. Daar ligt vaak de sleutel tot succes. De sturingsfilosofie Anders Vasthouden helpt ons hierbij. Al onze professionals hebben de ruimte om te doen wat wijs is in het belang van onze ambities. En andersom: om te laten wat er niet aan bijdraagt. Daarbij is het essentieel dat we af en toe de pauzeknop indrukken en reflecteren. We willen onszelf immers niet voorbij rennen, of achteraf constateren dat we in al onze actiedrang juist verder van ons doel afgeraakt zijn. Daarom zoeken we elkaar onderweg regelmatig op. Fysiek of online. Maar in ieder geval met oprechte en volledige aandacht. We nemen de tijd om achterover te leunen en te bespreken of we nog wel het goede goed doen. Niet even snel, maar wezenlijk. En we zijn elkaar nabij op de momenten die ertoe doen in het leven.
Voorbeeldgedrag
Bij alle geldt: we zijn voorbeeldig. Op weg gaan naar inclusiever onderwijs is een continu proces en een maatschappelijke ontwikkeling. We gaan daarvoor in dialoog met velen. Steeds met als uitgangspunt: diversiteit. We leren van en met elkaar. We willen samen voorbeeldig zijn. Naar leerlingen, ouders, partners en natuurlijk naar elkaar. We laten zíén dat we een open blik hebben, dat we leren van anderen en dat we altijd uitnodigen om in dialoog te gaan. We respecteren verschillen en zijn er nieuwsgierig naar. Zo dragen we bij aan een inclusievere samenleving.
Iedere Onderwijsspecialist is een rolmodel. Door de ruimte te nemen om problemen op te lossen. Door zichzelf te laten zien en kwetsbaar en reflectief te zijn. Door uit te leggen wat ze doet, en waarom. Door buiten gebaande paden te treden en onvoorwaardelijk te gaan voor onze leerlingen. Door niet op eigen houtje te opereren, of weg te duiken, maar altijd het onvermijdelijke gesprek te voeren.
Fouten maken mag. Daar leren we met elkaar van. Veel meer dan wanneer we alleen maar focussen op het voorkomen van fouten. Als we voorbeeldig zijn - allemaal - realiseren we uiteindelijk samen inclusiever onderwijs. En maken we nú al het verschil voor onze leerlingen.
Een Onderwijsspecialist vertelt
Wat betekent inclusiever onderwijs voor Astrid Berendsen van het college van bestuur?